Akran zorbalığı nedir?Günümüzde sosyal medyada ve basında sıklıkla karşılaştığımız bir konu haline gelen akran zorbalığı, genellikle aynı yaştaki bireyler arasında, bir kişinin diğerine sistematik olarak duygusal, sözlü veya fiziksel olarak zarar verme girişimi olarak tanımlanıyor. Bu tür davranışlar güç dengesizliğine dayalıdır ve mağdurun psikolojik ya da duygusal sağlığını olumsuz etkiler.Özellikle akran zorbalığına maruz kalan bireylerin; Özsaygı düşüklüğü, kaygı, depresyon, izolasyon, akademik performansta düşüş ve hatta intihar eğilimi gibi psikolojik sorunlar yaşadıklarını gösteriyor. Bu nedenle günümüzde akran zorbalığıyla baş etmek oldukça önemli bir konu haline gelmiştir. Akran zorbalığı nasıl başlar? Bu zorbalık davranışlarının ortalama 4-6 yaş ve oyun çağındaki çocukların birbirleriyle oynamaya başlamasıyla ortaya çıktığı görülmektedir. Elbette bunun birçok nedeni var. Bunun temel nedenlerinden biri okul öncesi dönem olması ve çocukların iletişim becerilerinin tam olarak gelişmemiş olması, bu nedenle akranlarıyla iletişim kurarken yanlış yöntemleri seçmeleridir. Bu noktada çocuklar, akranlarına istediklerini yaptırmak için fiziksel ve sözlü zorbalık davranışlarını öğrenmeye başlarlar. Peki akran zorbalığının diğer nedenleri neler olabilir?Akran zorbalığının nedenleri karmaşık olabilir ve çeşitli faktörlere bağlı olabilir. Onların arasında:Güç dengesi arayışı: Akran zorbalığının temel nedeni aslında bireyin kendi gücünü ortaya koyma çabasıdır. Bu nedenle zorbalığa başvuran kişi, gücünü artırmak veya kontrol altına almak için başkalarına zarar verme eğiliminde olabilir. Örneğin saç çekme, vurma ya da itme gibi fiziksel müdahaleler akran zorbalığının bir biçimidir ve bu tür davranışlar zorbanın, gücünü kullanarak kurbanı kontrol etme ya da ona zarar verme girişimini yansıtır.Duygusal problemler: Zorbalık yapan kişiler düşük özgüven, öfke veya diğer duygusal sorunlar yaşayabilir.Aile ve çevresel faktörler: Zorbalık, çocuklukta yaşanan aile sorunları, ailede yaşanan şiddet ya da terk edilme gibi faktörlerle ilişkilendirilebilmektedir.Sosyal etkiler: Özellikle son zamanlarda medya, kültürel normlar ve sosyal etkileşimler çocukları ve gençleri zorbalık davranışına yöneltebilecek güçlü bir faktör haline gelmiştir.Kayıtsızlık veya gözetimsiz kaldık: Yetişkinlerin çocukların ilişkilerine yeterince müdahale edememesi veya eğitim verememesi akran zorbalığının artmasına neden olan önemli bir faktördür. Elbette bu faktörlerin sıklığı, şiddeti ve etkileri kişiden kişiye değişmektedir. Ancak zorbalığa maruz kalan veya zorbalığı uygulayan kişi bunun sonucunda psikolojik, sosyal ve fiziksel birçok sorun da yaşamaktadır. Özellikle çocukluk döneminde yaşanan akran zorbalığı mağdurda kalıcı etkiler bırakabilmektedir. Bu etkiler bireyin duygusal, psikolojik ve sosyal sağlığını etkileyebilir. Ancak her bireyin farklı başa çıkma becerilerine sahip olduğu unutulmamalıdır. Bu noktada psikolojik destek, danışmanlık ve duygusal destek sağlamak bu olumsuz etkileri hafifletebilir ve iyileşme sürecini destekleyebilir. Çocuğun zorbalık mağduru olduğunu nasıl anlayabiliriz?Çoğu zaman akran zorbalığı bariz değildir ancak şu işaretlere dikkat etmeye değer:Duygusal değişiklikler: Çocuğunuz veya genciniz ani duygusal değişiklikler gösteriyorsa (örneğin endişeli, üzgün veya kızgın hissetmek), bunlar bir işaret olabilir.Sosyal izolasyon:Zorbalığa maruz kalan kişi kendisini arkadaşlarından soyutlayabilir ve sosyal etkileşimlerden kaçınabilir.Fiziksel belirtiler: Bir kişinin vücudunda yaralanmalar, morluklar veya diğer beklenmedik fiziksel belirtiler varsa, bu zorbalığa işaret ediyor olabilir.Akademik performansta azalma: Zorbalık nedeniyle akademik performansta beklenmedik bir düşüş meydana gelebilir.Eşyaların kaybolması veya hasar görmesi: Bir kişinin eşyalarının kaybolması, hasar görmesi veya çalınması da zorbalığın bir işareti olabilir. Çocuğunuzda veya tanıdığınız birinde bu işaretleri fark ederseniz konuyu açarak açık bir şekilde iletişim kurmaya çalışmanız çok önemlidir. Çocuğun veya genç yetişkinin ne hissettiğini anlamak ve gerekiyorsa uzman yardımı almak sürecin yönetilmesine yardımcı olacaktır. |
