Sigorta başlangıç yılına göre değişen emeklilik sistemi, 94, 2008 ve 18 yıllarında işe başlayanlar için yeni emeklilik modelleri sunuyor. 3.600, 4500 ve 5.400 günlük prim üzerinden oluşturulan sistemlerle, belirli koşulları sağlayan sigortalılar erken yaşta emeklilik imkânı elde edebilecek. Emeklilik yaşı, prim günü ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu yeni sistem, milyonlarca sigortalı için çeşitli emeklilik seçeneklerini mümkün kılıyor.
Sigorta yılına göre emeklilik şartları yeniden şekilleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son yeniliklerle, sigorta başlangıç yılına göre şartları yeniden düzenleniyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe giren sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü üzerinden kısmi emeklilik fırsatı sunuluyor. Yaş ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek hazırlanan bu sistemler, daha kısa sürede emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara alternatif çözümler getiriyor.
3600, 4500 ve 5400 günle emeklilik hesabı
Türkiye’de emeklilik sistemi, ilk işe başlama yılına göre şekilleniyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için farklı prim günleriyle kısmi emeklilik fırsatları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu formüller, primi eksik olan ya da çalışma süresi sınırlı kalan sigortalılara yeni fırsatlar tanıyor.
94 yılı öncesinde 3600 gün formülü
09.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan vatandaşlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 gün prim şartlarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik imkânı kazanabiliyor. Bayanlarda yaş sınırı elli, erkek sigortalılarda ise elli beş olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu formül avantajlı bir çözüm sağlıyor.
2008 girişlilere 4500 günle emeklilik yolu
1999 sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için kısmi emeklilik şartları daha ağır. Bu grup, 4.500 gün prim ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta zorlanan çalışanlara kolaylık sağlıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 günlük model
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en yüksek kısmi emeklilik koşulları uygulanıyor. Bu çalışan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi aranıyor. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az yüzde 40 engellilik raporu sahip olan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. Prim günü ve sigortalılık süresi, engellilik oranına bağlı olarak değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 ve üzeri için 15 yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, resmî rapor ile 1.800 gün prim üzerinden malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda maaş iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar için özel bir erken emeklilik desteği uygulanıyor. Bu annelerin prim günlerine yıllık %25 oranında artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaşından düşülüyor. Böylece kadınlar daha erken emekli olma hakkı kazanıyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik yaşınızı, ilk SGK girişinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla tamamlayın.
-
Engel durumunuz varsa, malulen emeklilik gibi özel hakları inceleyin.
-
Çocuğunuz engelliyse, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik sürenizi öne çekebilirsiniz.