Putin’in göreve geldiği 2000 yılından bu yana Rusya’da çok sayıda muhalif hayatını kaybetti. Kayıplar Rusya’nın “şüpheli ölümler” listesindeki isimlerin sayısını artırdı. Aralarında muhalif siyasetçilerin, aktivistlerin, gazetecilerin de bulunduğu pek çok kişinin öldürülmesinin ardındaki sır perdesini kaldırmak mümkün olmadı.
Anna Politkovskaya, Yevgeny Prigojin, Aleksander Perepilitchni, Aleksander Litvinenko ve oğlu Olarak Aleksey Navalny…
Rusya lideri Vladimir Putin’in muhaliflerinden bazıları gizemli bir şekilde öldü.
Putin’in Kremlin’e geldiği 2000 yılından bu yana Rusya’da pek çok muhalif hayatını kaybetti. Kurbanlar, Rusya’nın “şüpheli ölümler” listesine yeni isimler ekledi.
Aralarında muhalif siyasetçilerin, aktivistlerin, gazetecilerin, yazarların da bulunduğu pek çok ismin suikasta uğramasının ardındaki sır perdesini kaldırmak mümkün olmadı. Bu kişilerin ölümleriyle ilgili açılan davalar ve soruşturmalar kamuoyunu tam olarak tatmin etmedi.
Bunlardan bazıları
Alexey Navalny
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e muhalefetinin bedelini ağır ödeyen, defalarca tutuklanan, yargılanan, hapsedilen ve fiziki şiddete maruz kalan 47 yaşındaki muhalefet lideri Aleksey Navalny, siyasi hayatı mücadeleyle dolu bir isimdi.
Kremlin karşıtlığı yapan Navalny, zehirlenme şüphesiyle Almanya’nın başkenti Berlin’de tedavi gördükten sonra 17 Ocak 2021’de başkent Moskova’ya dönüşünde havaalanında tutuklandı. Rusya Federal Cezaevi Servisi’nin talebi üzerine 2 Şubat 2021’de Moskova Şehir Mahkemesinde aleyhine açılan dava sona erdi; Navalny’nin geçmişteki yolsuzluk davasının ardından verilen 3,5 yıllık ertelenmiş hapis cezası, adli inceleme koşullarını karşılamadığı gerekçesiyle normal hapis cezasına dönüştürüldü.
Bir Rus mahkemesi, geçen yıl (Ağustos 2023) cezaevinde bulunan Navalny’yi “aşırılıkçı bir topluluk oluşturmak” suçlamasıyla 19 yıl hapis cezasına çarptırdı. Ayrıca Navalny, Ocak 2023’te terörizm ve aşırıcılıkla bağlantılı kişiler listesine dahil edildi.
Rusya Federal Cezaevi Servisi bu sabah (16 Şubat), Aleksey Navalny’nin Kuzey Kutup Dairesi yakınlarındaki Yamalo-Nenets özerk bölgesindeki bir hapishanede öldüğünü duyurdu.
Yevgeny Prigojin
Ağustos 2023’te Rus özel güvenlik şirketi Wagner’in kurucusu ve lideri Yevgeny Prigozhin’in uçak kazasında öldüğü açıklandı. Prigozhin elbette gizemli bir kazada hayatını kaybeden Putin’in ilk düşmanı değil. Olay, Wagner’in Rus hükümetine ve Savunma Bakanı Sergey Shoigu’ya karşı başarısız isyanından sadece iki ay sonra, 23 ve 24 Haziran 2023’te meydana geldi.
Anna Politkovskaya
Dünyaca ünlü gazeteci ve insan hakları savunucusu Anna Politkovskaya, Başkan Putin’in politikalarına karşı çıkmasıyla tanınıyordu. Çeçenya’daki Rus yanlısı yetkilileri, özellikle de mevcut lider Ramazan Kadirov’u sert bir şekilde eleştirdiği Çeçen savaşlarını ele aldı.
Politkovskaya, Rostov’a giden uçakta çay içtikten sonra ciddi şekilde hastalandı, ardından bilincini kaybetti. Hayatta kalmayı başarsa da iki yıl sonra 7 Ekim 2006’da çarşıdan dönerken evinin önünde vurularak öldürüldü. Anna Politkovskaya öldürüldüğünde 48 yaşındaydı.
Alexander Litvinenko
Vladimir Putin’i açıkça eleştiren eski bir KGB ajanı olan Aleksander Litvinenko, Rusya’dan kaçtıktan altı yıl sonra, 2006 yılında İngiltere’nin Bloomsbury kentinde 43 yaşında ölü bulundu.
Moskova’daki iki suikastçı Dmitry Kovtun ve Andrei Lugovoi, Londra’daki Millenium Otel’de Litvinenko ile buluştu. İçtiği yeşil çaya radyoaktif polonyum 210 eklenen Litvinenko, evinde hastalandı, hastaneye kaldırıldı ve 3 hafta sonra hayatını kaybetti.
Cinayet, İngiliz-Rusya ilişkilerinde uzun ve zorlu bir döneme yol açtı.
Suikast aynı zamanda şu soruları da gündeme getiriyor: “Putin cinayetleri devlet politikası olarak mı onayladı, yoksa istihbarat teşkilatlarının başkanlarının yorumlaması için daha geniş siyasi parametreler mi belirledi?” Zor bir soruyu gündeme getirdi.
Litvinenko’nun ölümünü araştıran bağımsız komisyonun başkanı Sir Robert Owen, konuyla ilgili raporu 2016 yılında açıkladı. Raporda şöyle deniyordu: “Litvinenko’yu öldüren FSB operasyonu muhtemelen FSB başkanı Nikolay Patrushev ve Başkan Putin tarafından onaylandı”.
Organize suç konusunda uzman FSB ajanı Litvinenko, Putin yönetimini “yasadışı faaliyetlerde” bulunmakla suçladı.
REKLAMAlexander Perepilitchni
Alexander Perepilitchni, İsviçre’de Rusya’daki zimmete para geçirme soruşturmasında ifade verdikten sonra 2009 yılında İngiltere’ye kaçtı. 44 yaşındaki işadamı, Kasım 2012’de koşu yaparken evinin yakınında ölü bulundu. Her ne kadar İngiliz yetkililer delil yetersizliği nedeniyle zehirlenme olasılığını dışlasa da zehirli bir bitki olan gelmium izleri vardı.
Boris Nemtsov
Putin’i sert bir şekilde eleştiren muhalif isimlerden Boris Nemtsov, 2015 yılında Kremlin yakınındaki bir köprüden geçerken sırtından dört kez vurularak öldürüldü. Nemtsov, eski cumhurbaşkanı Boris Yeltsin döneminde enerji bakanı ve başbakan yardımcısı olarak görev yaptı. Putin hükümetine ve politikalarına yönelik tepkilerini sık sık dile getirdi. Öldürüldüğünde 55 yaşındaydı. Ölümünden birkaç gün önce Rusya’nın Ukrayna’daki askeri operasyonlarına karşı kitlesel yürüyüş çağrısı yapmıştı.
Sergei Yushenkov
Parlamento üyesi ve Rusya Liberal Partisi başkanı, oligark Boris Berezovski’nin eski bir akrabasıydı. 17 Nisan 2003’te Moskova’daki evinin girişinde öldürüldü. O sırada Ekim 2002’de Moskova’da bir tiyatro salonunda meydana gelen rehin alma olayını araştırıyordu. Öldürüldüğünde 53 yaşındaydı. Rusya Liberal Partisi, Başkan Vladimir Putin’e rakip olarak kuruldu. Putin döneminin şüpheli ölümleri listesinde Sergey Yushenkov da yerini aldı. Ayrıca Yuşenkov, Rusya Liberal Partisi’nin bir yıl içinde öldürülen ikinci lideri oldu. Bir diğer parti eş başkanı Vladimir Golovlev ise Ağustos 2002’de vurularak öldürüldü.
Boris Berezovski
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in muhalifi ve İngiltere’de sürgünde yaşayan Rus milyarder Boris Berezovski, 23 Mart 2013’te Londra yakınlarındaki evinde ölü bulundu.
Moskova’nın siyasi ve ekonomik dünyasının etkili isimlerinden, Vladimir Putin’le tartıştıktan sonra yurt dışındayken hakkında çıkan tutuklama emri üzerine İngiltere’ye sığınan Berezovski, Londra yakınlarındaki Surrey’deki evinde ölü bulundu. . Berezovsky, 2000 yılında Rusya’da aleyhine alınan karar nedeniyle siyasi sığınma hakkıyla İngiltere’de yaşıyordu.
REKLAMSergei Magnitsky
Rus adaletine göre bu genç vergi avukatı vergi kaçakçılığı nedeniyle tutuklandı. Vladimir Putin’in yakın arkadaşı olan avukat, cumhurba
şkanının çevresindeki suistimal ve yolsuzlukları eleştirdi. Pankreas hastalığı vardı ancak tedavi edilemedi.
Moskova’da bir hapishanede ölü bulundu. Öldüğünde 37 yaşındaydı. Amerika Birleşik Devletleri’nde genç avukat adına “Magnitsky Yasası” adı verilen bir yasa çıkarıldı.
Tam adı “Global Magnitsky İnsan Hakları Sorumluluk Yasası” olan yasa, adını 2009 yılında gözaltındayken işkenceye maruz kaldığı bildirilen Hermitage Capital Management Fund avukatlarından Sergey Magnitsky’den alıyor. ilgi reddedildi ve hapishane hücresinde ölü bulundu.
Stanislas Markelov ve Anastasia Babourova
19 Ocak 2009’da Moskova’nın merkezinde bir adam 34 yaşındaki Stanislas Markelov ve 25 yaşındaki Anastasia Baburova’yı vurarak öldürdü. Stanislas Markelov Çeçenya’daki insan hakları ihlallerinin mağdurlarının savunmasında uzmanlaşmış bir avukattı. Anastasia Babourova, Novaya Gazeta için çalışan Ukraynalı genç bir gazeteciydi.
Paul Klebnikov
Forbes dergisinin Rus editörü Paul Klebnikov, 9 Temmuz 2004’te Moskova’da arabasında vurularak öldürüldü. Rus asıllı Amerikalı gazeteci Klebnikov, “Bir Barbarla Konuşma” adlı kitabındaki eleştirileriyle tanınıyordu.
REKLAMPyotr Verzilov
Pyotr Verzilov, 2012 yılında Rus devleti tarafından tutuklanarak hapse atılmıştı. Rus punk rock grubu Pussy Riot’un üyesi olan Verzilov, 2018 yılında zehirlenme şüphesiyle yoğun bakıma kaldırılmıştı. Daha sonra tedavi için Berlin’e gitmişti. Onu tedavi eden Alman doktorlar, zehirlenmenin “son derece makul” olduğunu bildirdi.
Vladimir Kara-Murza
Kremlin karşıtı muhalif eylemci Vladimir Kara-Murza Jr., 2015 ve 2017 yıllarında zehirlenme şüphesiyle iki kez hastaneye kaldırıldı. Uzun süredir böbrek yetmezliği nedeniyle tedavi gören Batı yanlısı gazeteci ve yazar Kara Murza’nın eşi, doktorların kendisine zehirlendiğini söylediğini söyledi. zehirlendi. Ancak eşi, polisin 2017’deki zehirlenme olayıyla ilgili soruşturma yapılmasına izin vermediğini söyledi.
Rus ve İngiliz vatandaşlığına sahip olan ve Cambridge Üniversitesi’nde eğitim gören Kara-Murza, Nisan 2022’de tutuklandı. Geçen yıl bir Moskova mahkemesi, kendisini Ukrayna’nın işgaline karşı çıktığı gerekçesiyle 25 yıl hapis cezasına çarptırdı.