Plaj savaşları: AB ile İtalya arasındaki plaj imtiyazları konusundaki anlaşmazlık çözülebilir mi?

Bu haberin ilk yayınlandığı dil İngilizcedir.

Avrupa Komisyonu, plaj imtiyaz uygulamaları nedeniyle neredeyse 20 yıldır İtalya ile hukuki bir mücadele yürütüyor ve İtalya’yı şeffaflık eksikliği ve rekabet kurallarını ihlal etmekle suçluyor.

Hem sol hem de sağcı İtalyan hükümetleri, Avrupa Birliği’nin (AB) ihale gerektiren direktiflerine şiddetle karşı çıktı ve mevcut plaj imtiyazlarını ısrarla yeniledi. Bu da rakiplerin pazara girmesini engeller.

Aşırı sağcı Giorgia Meloni hükümetinin onayladığı yıl sonuna kadar uzatma kararının ardından başkent Roma’nın seçenekleri tükendi ve 2025 başından itibaren AB kurallarına uyum sağlamak zorunda kalacak.

Roma yakınlarındaki popüler bir sahil beldesi olan Ostia’daki plaj imtiyazının üçüncü kuşak sahiplerini temsil eden Susanna Barbadoro, “Tam bir belirsizlik aşamasındayız ve haklarımızın korunmasını istiyoruz” dedi.

Sahil imtiyazları yıllardır kuşaktan kuşağa aktarılıyor ve eleştirmenlerin bir tür tekel ve İtalya’nın ekonomik reformlara karşı direnişinin sembolü olarak gördüğü bir durum yaratıyor.

Yüzücüler için maliyetler İtalya kıyılarında değişiklik göstermektedir. En basit tatil yerlerinde iki şezlong ve bir şemsiye kiralamak 25 euro tutarken, Puglia’daki Capri veya Salento gibi lüks tatil yerlerinde fiyatlar oldukça yüksek.

Plaj işletmecileri ise müşterilerinin faaliyetlerini konforlu hale getirebilmek için önemli yatırımlar yaptıklarını söyleyerek durumdan şikayetçi.

9 Ağustos’ta greve giden yüzlerce plaj işçisinden biri olan Barbadoro, sabahın erken saatlerinde sembolik olarak şemsiyeleri iki saat süreyle kapattı.

Barbadoro, “Yıllardır bu işi yapan operatörlerin (ihalelerde) ilk ret hakkını korumalarını veya bu ayrıcalığı elde edemezlerse bir tür tazminat almalarını istiyoruz” dedi.

Ancak ekonomistler, plaj imtiyaz sahiplerinin ayrıcalıklı konumlarını uzun süredir istismar ettiğini ve yıllar içinde gelirlerinin yalnızca küçük bir kısmını İtalyan devletine iade ettiğini söylüyor.

Sayıştay’a göre, 2016 ile 2020 yılları arasında İtalyan kamu idaresi, ülkedeki 12.166 plaj imtiyazından her yıl yaklaşık 97 milyon euro aldı.

Bu, ortalama cirolarının 260.000 avro olduğu tahmin edilen bu şirketlerin, ayrıcalıkları için yılda yalnızca 7.600 avro civarında ödedikleri anlamına geliyor.

Ekonomist Pietro Paganini, “Rekabet herkese fayda sağlayacak, özellikle de özel mülkiyetten değil, bu şirketlerin neredeyse bedavaya elde ettiği kamu arazilerinden söz ettiğimiz bu alanda” dedi.

Paganini ayrıca, tüm siyasi görüşlerden İtalyan hükümetlerinin, değerli bir oy tabanını temsil ettikleri için plaj imtiyaz sahiplerini yıllardır koruduğunu söyledi.

Geçtiğimiz yıl Meloni hükümeti, rekabeti artırmak amacıyla 2006 yılında onaylanan Bolkestein direktifine uyulmamasını haklı çıkarmak için Brüksel’e bir harita sundu.

Sunulan verilere göre, İtalya kıyı şeridinin yüzde 33’ünün imtiyaz altında olması, “deniz kıyısı kaynakları sıkıntısı”nın yaşanmadığını, dolayısıyla AB kurallarının gerektirdiği ihalelere gerek olmadığını gösteriyor.

Ancak AB temsilcileri, haritalamanın kayalık kıyılar ve imtiyazlardan hiçbir zaman yararlanamayacak, yüzülmeyen alanlar da dahil olmak üzere 11.000 kilometrelik kıyı şeridini hesaba kattığını vurguladı.

2019’dan bu yana İtalyan sahillerindeki boş alanları kurtarmak için protestolar düzenleyen “Mare Libero” derneğinin üyeleri, ihale duyurusunda yeni kuralların getirilmesinin, denize girenler için yeterince ücretsiz erişimin garanti altına alınmasına da yardımcı olabileceğini umuyor.

Mare Libero’nun orta Lazio bölgesi koordinatörü Roberto del Bove, “İtalyan devletinin, en az yüzde 50’si imtiyaz olan, adil sayıda ücretsiz plajı yeniden kurmasını istiyoruz” dedi.